“Zahartzaroak askatasuna eman digu”

Lurdes Pastoriza

Sirpa eta Pertti Suckman suomitarrak dira eta Kotkan bizi dira, Suomiko hiriburutik 135 kilometrotara. Bizitza osoan lanean eman ondoren, orain erretiratuta bizi dira. Sirpa lanbidez fisioterapeuta zen eta Pertti berriz, ontzi-kapitana. Tenerifen igarotzen dute negua eta han zeudela hitz egin dute GIZADIBERRIrekin.

Zer pentsatzen duzue zahartzaroaz?

Sirpa: Neurri batean zahartzaroan pentsatzea zaila zaigu, ez baidatorkigu burura zein zaharrak garen. Baina, noski gero jabetzen zarenean zuk zeuk mugitzeko dituzun zailtasunez, horrek nahigabetu egiten zaitu. Dena den, buruan oraindik emakume gazteak bertan jarraitzen du.

Pertti: Neuk ere gauza bera pentsatzen dut. Adibidez, eskailerak igotzerakoan belauneko mina duzula nabaritzen duzunean datorkizu burura zahartzaroa gorantz doala eta horrelakoak eragiten zaituztela. Hor dago koxka.

Sirpa: Ni adibidez, betidanik kirolari ausarta izan naiz, ibiltari gogotsua. Baina, orain erritmoa jaitsi behar dudala ohartzean arraro egiten zait.

Pertti: Baina errendimendu guztia, zerbait egiten duzunean ohartzen zara ezin dituzula gauzak gaztetan bezala egin. Esate baterako, hizkuntzak ikastearena.

Zein unetan etorri zitzaizuen lehenengoz burura zahartzaroa?

Pertti:  Niri batez ere, erretiroa hartu nuenenean. Orduan sumatu nuen halako sentsazioa, zaharra izango ote nintzenarena.

Sirpa:  Gaingiroki antzera. Egia esateko, nik lanean azken urtea eman nuenean. Hain zuzen ere, erretiroa hartuko nuela erabaki nuenean. Neure buruari galdetu nion ea zertarako jarraituko nuen lanean halako adinekoa izanda eta noski, ordurako banuen aje ugari.

Zer da txarrena? Eta onena?

Sirpa:  Zahartzaroan? Nire ustez, onena da ez daukadala zertan pentsatu behar besteok nitaz zer   

pentsatzen duten. Positiboki pentsatuz, besteok nitaz pentsatzen dutenari erreparatu gabe egon naiteke. Hori dela eta, ni neu izan naiteke eta horixe da zahartzaroak berak dakarkizun sentsaziorik onena.

Pertti:  Egitekoen presioa amaitzen da.

Lasaigarria ala estresagarria al da?

Pertti: Zahartzaroa lasaigarria da, lasaitasun sentsazioa eragiten dizu. Nagoen bezala egon naiteke, adinekoa naiz eta.

Zelakoa da sexua pertsona zahartzen denean? Posible al da sexu harremanak izatea?

Pertti: Denak dauka eragina. Ez da berdin sentitzen. Ez da hain garrantzitsua.

Bakarrik sentitzen zaretela uste duzue? Entzun al duzue inoiz zahartzaroan lagunen bat bakarrik sentitzen dela?

Pertti: Bakardadea seguraski askok nabarituko dute. Lagun guztiak zahartzean eta harremanetan gero eta gutxiagotan jartzean, orduan batez ere, sentitzen da sentsazio hori.

Sirpa: Nik ildo horretan esan beharra daukat, berak kanpoan denboraldi luzeak eman dituenez,   ez dituela nire moduan lagunak mantendu. Nik, ostera, zaletasun ugari ditudanez,  lagun asko ditut.

Zer arduratzen zaituzte gehien?

Sirpa eta Pertti: Osasuna da gehien arduratzen gaituena. Baina, bestalde familia-ekonomiak ere. Batez ere, osasun arazoek berorretan eragina dutelako. Adibidez, osasun-zaintza garestiegi bihurtzen bada, batik bat,  behar diren zerbitzuak Osasun Publikotik jasotzen ez badituzu.

Zer aldatzen da gure bizitzan? Zer nolako aldaketak somatu dituzue zuek?

Sirpa : Bizitzaren erritmoa, esaterako. Orain hemen hiru hilabete emateko aukera daukagu. Eguraldi epelagoa dagoen leku batean, Suomin negutik ihes eginez. Izan ere, han neguan labantzeko arrisku handiagoak dituzu.

Pertti: Bestalde, bilobak etorri dira. Horrek ere gure bizitzetara aldaketak ekarri ditu. Gu adibidez, Suediara edo Keravara joaten gara gure premia dutenean eta nola ez  biloben urtebetetzeak ospatzeko. Horrek erritmo bat ematen dio geure bizitzari, nolabait egutegia betetzen duelarik.

Hortaz, zuen iritziz garrantzitsua da familiarekin egotea, ezta?

Sirpa:  Bai horixe, niretzat, batez ere. Pertti ohituta zegoen, itsasontzian lanean zebilenean familiarengandik urrun egotera. Baina, niretzat oso garrantzitsua izan da beti familia.

Pertti:  Orain erretiratua nagoenez, bilobak ezagutu ahal ditut. Neure seme-alabak baino apur bat gehiago. Euren bizitzaren gauzen parte izan ahal naiz, lehen ez bezala.

Sirpa:  Gu ahalik eta gehien saiatzen gara beraiekin harremanetan jartzen. Ezin bagara beraiek ikustera joan, beste baliabide baten bitartez jartzen gara harremanetan. Adibidez, Skypen bitartez edota Facebooken bitartez.

Planak egin ditzazkezue, gaztetan bezala?

Pertti:  Bai, egin ahal dira. Guk urte osorako planak egiten ditugu.

Sirpa: Egia esateko, gazteak ginenean berak ez zuen inora joateko gogorik. Baina, adineko bihurtzean, une orduantxe etorri zitzaion berari Suomiko neguan alde egiteko gogoa, hotzetik urrun egon nahi zuelako.

Pertti:  Horrela da.

Sirpa: Hori zen neurri batean bere ametsa. Hasieran, berak hemen hilabete erdi igaro zuen,  eta ni, ostera, bi hilabete eta erdi. Nik hasieran uste nuen denbora luzeegia zela norbere zaletasunetik urrun egoteko, orain ordea, hemen ematen dugun denbora laburregia iruditzen zait. Gaztetan, askotan ezin genituen planak burutu, Perttiren lana zela eta. Hori dela eta, zahartzaroak zentzu horretan askatasuna eman digu.

Zuen ustez suomitar arrunta zahartzean ondo bizi daitekeelakoan dago?

Sirpa: Bai horixe. Esate baterako, Kotkan leku ugari dago, diru gutxirekin ere, tankera guztietariko zaletasunak praktikatzeko. Kultura-ekitaldiak ere badaude. Jendearekin elkartzeko leku asko, ez dago zertan geratu  bakarrik.

Pertti:  Noski, eta badaude taldeak, antzerki-bidaiak egiten dituztenak. Orokorrean hain prezio onean daudenez, edonork parte har dezake.

Beldurrik sentitzen al duzue?

Sirpa:  Ez, lehen esan dudan bezala, beldur bakarra izan daiteke konturatzen zarenean mugitzeko zailtasun handiagoak izan ditzakezula. Hala ere, mugimenduan jarraitu beharra dago.

Amaitzeko, betelako pentsamendu edota gogoetarik baduzue?

Sirpa & Pertti: Arazoa ez da zein adinekoa zaren, baizik eta nolako zaharra zaren. Hori bat dator geure pentsamenduarekin. Burura lehenengo eta behin datorkidana zera da, Junnu Vainioren hitzak: “Gaztetasuna oparia da, baina zahartzaroa artea da”. Hala ere, gutako inork ez du gaztetasunaren atzetik joateko inolako gogorik.